Lorem ipsum

Gluten en een opgeblazen buik: wat is het verband?

8 Aug 2019

door Jop van der Meij

Wat gebeurt er bij een opgeblazen buik?

Het verschilt per persoon hoe een opgeblazen buik wordt ervaren. Aangezien de klachten zo uiteenlopend kunnen zijn, heeft de term ‘opgeblazen buik’ binnen de reguliere geneeskunde een ietwat ingewikkelde positie. Er is geen eenduidige definitie, noch een eenduidige verklaring voor. Heel simpel gezegd is een opgeblazen buik een zwelling of drukgevoel ergens in de buik. Regelmatig komen daar ook andere klachten bij kijken, zoals buikkrampen, winderigheid en buikpijn. Vaak is de oorzaak te vinden in het spijsverteringssysteem.

Voorbeelden van processen die verantwoordelijk zijn voor het gevoel van een opgeblazen buik:

Een verhoogde luminale inhoud. Luminaal slaat op holtes en/of holle organen (denk onder andere aan de slokdarm, de dikke darm etc.). Inhoud binnen het spijsverteringssysteem kan slaan op: gassen, ontlasting, vocht en vet. In de meeste gevallen is het vooral de activiteit van de gassen die bij mensen een opgeblazen buik creëren. Er is wederom een grote verscheidenheid aan oorzaken aan te wijzen waarom de aanwezigheid van de genoemde dingen opeens hoger kan zijn en dus voor klachten kan zorgen.

Bemoeilijkte afvoer binnen de buikorganen. Het kan zijn dat er geen vermeerdering heeft plaatsgevonden van de inhoud in je buikorganen, maar dat de afvoer ervan simpelweg moeilijker gaat dan eerst. Het eindresultaat is vergelijkbaar, maar het proces erachter is anders.

Verder komt het ook vaak voor dat artsen geen duidelijke lichamelijke processen kunnen vinden achter de opgeblazen buik. In deze gevallen wordt vaak gedacht aan een grotere sensitiviteit van de zintuigen met betrekking tot de inwendige processen. Het voelt dan daadwerkelijk alsof er meer druk is, zonder dat dit per se accuraat is.

Soms is de opgeblazen buik het gevolg van een combinatie van de hierboven genoemde processen.

Oorzaken van een opgeblazen buik

Over het algemeen is de oorzaak van de eerder genoemde processen het dieet dat je volgt. Het is dan ofwel de mate waarin/manier waarop men voedsel tot zich neemt, ofwel het is een bepaald voedselsoort waar men intolerant voor is.

Echter, wanneer het lichaam kampt met een ziekte, of andere factoren die invloed kunnen hebben op de darmbacteriën (zwangerschap, medicijngebruik etc.), kan een opgeblazen buik ook als symptoom optreden. Heel soms is een opgeblazen buik het gevolg van meer ernstige medische condities. Daarom is het bij lang aanhoudende klachten altijd goed om een arts te raadplegen.

Ook psychische factoren worden soms aangewezen om de klachten omtrent een opgeblazen buik te verklaren. Zo zou er volgens sommigen een link zijn tussen symptomen als depressie en stress en buikklachten, zoals PDS.

Gluten en een opgeblazen buik

Wanneer je coeliakie of een glutenintolerantie hebt, veroorzaken gluten een auto-immuunreactie in het lichaam, waarbij de darmwand van de dunne darm beschadigd raakt. Hierdoor wordt voedsel minder goed verwerkt (de eerder genoemde bemoeilijkte afvoer), wat ook weer leidt tot extra gasvorming. Tevens blijft het voedsel vaak langer in je spijsverteringssysteem hangen.

Ook als je niet glutenintolerant of glutensensitief bent, kan het voorkomen dat je lichaam het moeilijker vindt om voedsel met gluten te verwerken. Er zijn onderzoekers die stellen dat de mensheid tegenwoordig meer gluten binnenkrijgt dan het lichaam eigenlijk aankan. Onderzoek naar deze kwestie is echter nog in volle gang.