Glutenvrije koekjes bakken

Glutenvrije koekjes bakken: de basis

Het bakken van glutenvrije koekjes gaat nét even iets anders dan het bakken van glutenbevattende koekjes. Het grootste verschil is het gebruik van de soort meel. Waar je bij het bakken van reguliere koekjes vaak tarwemeel of speltmeel gebruikt, kies je bij glutenvrije koekjes natuurlijk voor een meelsoort zonder gluten. Daar begint de uitdaging al! Want welke meelsoort is nu geschikt en wat is het verschil tussen de beschikbare meelsoorten?

Meelsoorten die geschikt zijn voor het bakken van glutenvrije koekjes

De volgende glutenvrije meelsoorten zijn zeer geschikt om glutenvrije koekjes mee te bakken! Achter elke meelsoort vind je informatie over de smaak, de toepassingsmogelijkheden en aandachtspunten.

• Amandelmeel: de lekkerste amandelmeel koekjes bak je natuurlijk met amandelmeel. Dit meel heeft een heerlijke volle smaak en is daarnaast hoog in vezels en gezonde vetten en ook koolhydraatarm (hoe eet je eigenlijk glutenvrij en koolhydraatarm?). Als amandelmeel koekjes gaat bakken, heb je altijd een bindmiddel nodig en een rijsmiddel. 
• Amarant volkorenmeel: amarant heeft een zoete nootachtige smaak. Wil je het liefst gezonde koekjes bakken? Kies dan eens voor amarant volkorenmeel. Deze meelsoort bevat veel vezels en kan daarom goed gebruikt worden in recepten voor glutenvrije volkorenkoekjes.
• Bakbananenmeel: maak eens chocolate chip cookies met bananenmeel! Dat is weer een keer iets anders!
• Boekweitmeel: boekweitmeel is officieel geen graansoort en is gemaakt van boekweitkorrels. Wel is deze meelsoort geschikt om glutenvrije koekjes mee te bakken, mits je dit met een andere meelsoort combineert! Boekweit heeft namelijk een specifieke nootachtige smaak wat vaak als te bitter / te overweldigend wordt beoordeeld voor zoete gerechten. Je kunt het meel, net als bij quinoameel, samen met witte bloem gebruiken. Let hierbij op de verhoudingen. Voeg hier een beetje ahornsiroop of vanille-extract aan toe en je hebt een ietwat zoetere smaak!
• Quinoameel: als je van een nootachtige koekjessmaak houdt, is quinoameel helemaal jouw ding! Let er wel op dat quinoameel andere eigenschappen heeft dan tarwemeel. Zo kan het niet één op één vervangen worden. Wil je in een bestaand recept het tarwemeel vervangen, vervang dan bijvoorbeeld de helft of één derde door quinoameel en het andere deel door glutenvrij bloem of amandelmeel. 
• Havermeel: havermeel is vetter dan alle andere meelsoorten en zorgt voor elasticiteit van het deeg. Dit kan ervoor zorgen dat, bij gebruik van enkel havermeel, de koekjes al snel te nattig worden. Aan te raden is om het meel te mengen met glutenvrij bloem. Je kunt ook glutenvrije havervlokken toevoegen aan het deeg!
• Kokosmeel: dol op kokos? Bak eens koekjes op basis van kokosmeel! Ook voor mensen die een glutenvrij koolhydraatarm volgen, is deze meelsoort een perfecte uitkomst. 
• Witte bloem: witte bloem is ideaal voor het bakken van zandkoekjes. Maar waar is witte bloem eigenlijk van gemaakt? Deze soort bloem is veelal gemaakt van rijstmeel of glutenvrij tarwezetmeel. Veelal wordt witte bloem in combinatie met zelfrijzend bakmeel gebruikt. 
• Zelfrijzend bakmeel: zelfrijzend bakmeel is vooral erg geschikt voor het bakken van glutenvrije zandkoekjes en wordt veelal in combinatie met glutenvrije witte bloem in een recept gebruikt. 

Wanneer je glutenvrije koekjes gaat bakken, geldt dat een combinatie van twee meelsoorten vaak leidt tot het lekkerste resultaat! Dit heeft vooral betrekking op de meelsoorten waarbij we het expliciet vermeld hebben.

De basisingrediënten voor het bakken van glutenvrije koekjes

Natuurlijk is er niet één perfect recept voor het bakken van glutenvrije koekjes. Zo ligt het eraan of je bijvoorbeeld neutrale zandkoekjes gaat bakken of juist koekjes met noten en chocoladestukjes. De volgende ingrediënten komen in ieder geval vrijwel altijd voor in een recept voor glutenvrije koekjes. 

• (Een mengsel van) glutenvrij meel
• Boter of kokosolie
• Rijsmiddel
• Bindmiddel
• Een beetje zout
• Zoetmiddel en smaakmakers
  Let op: als je liever geen suiker gebruikt in het recept, let er dan op dat suiker veelaal niet 1 op 1 te vervangen is door een suikervervanger. Dit verschilt soms zelfs per merk, dus volg altijd goed de gebruiksaanwijzing van de verpakking op.

Het gebruik van bindmiddelen en rijsmiddelen

Bindmiddelen

Omdat glutenvrije meelsoorten van zichzelf niet net zo goed binden als glutenbevattende meelsoorten, is het gebruik van een bindmiddel altijd aan te raden in recepten voor glutenvrije baksels. Het toevoegen van een bindmiddel wordt voornamelijk toegepast in cakes en taarten, het doet de structuur van koekjes echter ook ten goede.

De volgende bindmiddelen kunnen gebruikt worden voor het bakken van glutenvrije koekjes:

• Ei of eivervanger: het gebruik van eieren is niet nodig voor elk glutenvrij koekjesrecept. Indien het bij de ingrediënten staat, dient het als bindmiddel. Als je veganistische koekjes wilt bakken, kun je het ei vervangen door de eivervanger van Orgran!
• Tapiocazetmeel: dit is glutenvrij zetmeel gemaakt van de cassavewortel. Dit zetmeel kan veel vocht opnemen en zorgt daardoor voor meer binding van het deeg.
• Psyllium vezels: psyllium vezels zorgen voor elasticiteit en stevigheid van het deeg én voegen extra vezels toe aan jouw glutenvrije koekjes. Als je psyllium vezels toevoegt, dien je de hoeveelheid gebruikte meel met 10 tot 30 procent te verminderen!
• Xanthaangom is een gom dat als verdikkingsmiddel dient en zorgt voor meer stevigheid aan glutenvrije baksels. Je gebruikt ongeveer 1/4 theelepel per 180 gram totale hoeveelheid bloem of meel. 

Rijsmiddelen

Een rijsmiddel is nodig om het deeg te laten rijzen en koekjes lekker luchtig en knapperig te maken. 

Welke rijsmiddelen zijn geschikt voor het bakken van glutenvrije koekjes?

• Bakpoeder: dit is een combinatie van baking soda, een zuur en een stabilisator. Het is dus een kant-en-klaar rijsmiddel waar je niks aan hoeft toe te voegen. Bakpoeder wordt in de meeste bakrecepten gebruikt. 
• Baking soda (baksoda, natriumcarbonaat) wordt altijd in combinatie met een zuur gebruikt, bijvoorbeeld citroensap. Door toevoeging van het zuur ontstaan er kleine gasbelletjes die het baksel luchtig maken. De werking is sterker dan die van bakpoeder. Eén theelepel bakpoeder staat gelijk aan 1/3 theelepel baking soda.
• Wijnsteenbakpoeder: deze soort bakpoeder bestaat uit natriumbicarbonaat en wijnsteen. In gewoon bakpoeder vind je wijnsteenzuur in plaats van wijnsteen. Wijnsteen noemt men ook wel cream of tartar en is een kaliumzout. Wijnsteenbakpoeder wordt met name gebruikt om opgeklopte eiwitten te stabiliseren. Eén theelepel wijnsteenbakpoeder staat gelijk aan 1/3 theelepel baking soda.

Basisrecept voor glutenvrije- en lactosevrije koekjes

Nu je weet welke meelsoorten en andere ingrediënten er allemaal geschikt zijn / nodig zijn voor het bakken van glutenvrije koekjes, wil je vast snel aan de slag! Hieronder vind je een basisrecept voor glutenvrije- én lactosevrije koekjes. Voel je vrij om zelf nog andere ingrediënten toe te voegen zoals zoetmiddelen, nootjes, chocolade enzovoort.

Ingrediënten voor 26 koekjes

• 225 gram plantaardige boter
• 100 gram suiker of een suikervervanger (let op de verhoudingen!)
• 1 theelepel vanillepoeder
• 3 theelepels vanille-extract
• 1 eidooier (of geen ei indien je veganistisch eet)
• 280 gram glutenvrij meel (bijvoorbeeld de Mix C van Schär)
• snufje zout 

Bereidingswijze

1. Verwarm de oven voor op 175 graden. 
2. Klop de boter, de suiker, de vanillepoeder en vanille-extract romig.
3. Voeg de eidooier toe en meng het ontstane mengsel goed.
4. Voeg het meel en zout toe en meng het geheel tot een stevig deeg ontstaat
5. Laat het deeg 1 uur rusten in de koelkast.
6. Draai balletjes van het deeg en maak deze voorzichtig plat met een vork op een ovenplaat bekleed met bakpapier. 
7. Bak de koekjes in ongeveer 20 minuten goudbruin, maar controleer altijd even na 15 minuten hoe de koekjes eruitzien.
8. Haal de koekjes uit de oven en laat ze afkoelen op dezelfde ovenplaat.

De ideale oventemperatuur: je zult je misschien afvragen of er een ideale oventemperatuur is voor het bakken van de meest knapperige maar toch luchtige koekjes. De temperatuur die je gebruikt, hangt echt af van de soort koekjes die je bakt. Zo bak je brosse koekjes op een lagere oventemperatuur. Als je de ovenstand hoger zet dan staat aangegeven in het recept en de tijd juist lager, dan krijg je veelal koekjes die aan de buitenkant knapperig zijn en binnen wat zachter. Deze methode is erg geschikt voor chocolate chip cookies! 

Of de oven elektrisch dan wel op hete lucht werkt, heeft ook nog invloed op hoe de koekjes verwarmd worden. Er is dus niet één ideale temperatuur om koekjes te bakken. 

Meer glutenvrije koekjes recepten

Nu je weet welke meelsoorten je kunt gebruiken voor het bakken van glutenvrije koekjes en waar je nog meer op moet letten, wil je vast zelf snel aan de slag! Probeer eens dit lekkere recept van glutenvrije havermoutkoekjes! Of heb je zelf misschien een heerlijk recept? Laat het ons weten!

Glutenvrije koekjes kopen

Op sommige dagen heb je wellicht minder tijd om te gaan bakken, maar heb je wel zin in glutenvrije koekjes. Bekijk dan hier eens ons assortiment aan koekjes, wij hebben meer dan 100 verschillende soorten in onze webshop!