Wat zijn koolhydraten?
Koolhydraten zijn een van de drie macronutriënten, samen met vetten en eiwitten. Macronutriënten zijn de grootste en belangrijkste voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft. Je gebruikt macronutriënten als bron van energie (brandstof) of als bouwstof, voor bijvoorbeeld spierweefsel. Koolhydraten leveren het lichaam energie en zijn de belangrijkste brandstof voor je hersenen. Onder koolhydraten vallen zowel suiker (korte koolhydraten), als zetmeel (lange koolhydraten).
Wat zijn gluten?
Gluten is een groep eiwitten die voorkomt in bepaalde granen en graanproducten. Het gaat om de volgende granen: tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. Als je kijkt naar de drie belangrijkste voedingsstoffen, dan zijn granen een grote bron van koolhydraten (zetmeel) en in deze granen zitten dus ook gluten (Vivonline, 2017). Wil je meer weten over wat gluten precies zijn? Wij schreven hier een artikel over!
Het koolhydraatarme dieet/ketogene dieet
Wanneer je een koolhydraatarm (ook wel ketogenisch genoemd) dieet volgt om af te vallen, dan houdt dat in dat je maximaal 30 gram koolhydraten per dag mag consumeren. In vergelijking tot de 150 koolhydraten die een mens gemiddeld per dag eet, is dat erg weinig. Het principe van dit dieet ligt bij het feit dat je lichaam eerder vet zal gaan verbranden als je geen koolhydraten inneemt. Hoe zit dat precies? Dat is eigenlijk simpeler dan je denkt.
Bij de meeste maaltijden neem je zowel koolhydraten als vetten in, want veel producten bevatten namelijk zowel koolhydraten als vetten. Koolhydraten worden vervolgens in het lichaam opgeslagen als glucose en ook vetten worden in het lichaam opgeslagen. Als je een tijdje niet eet, dan zal je lichaam de reservevoorraden van glucose en vet gebruiken om goed te kunnen blijven functioneren. Het lichaam zal altijd eerst de glucosevoorraad verbruiken, voordat het zal beginnen aan de vetvoorraad. Daarom kost het ook altijd meer moeite om vet te verliezen.
Als je echter een koolhydraatarm dieet volgt, dan krijg je dus bijna geen koolhydraten binnen met je voeding. De glucosevoorraad in je lichaam zal hierdoor kleiner zijn en daardoor zal het lichaam eerder de vetvoorraad aanbreken als je een tijdje niet eet. Hierdoor zou je dan afvallen en sneller vet verbranden. Bij het volgen een koolhydraatarm dieet vermijd je dus alle producten waarin veel koolhydraten zijn verwerkt. Dit is echter vrij lastig, want in een hoop bekende voedingsmiddelen zitten veel koolhydraten verwerkt. (Zoete) aardappelen, pasta, rijst en verschillende soorten fruit zijn not done. Fruit?! Ja, fruit zit bomvol suiker, en daarmee ook koolhydraten.
Afbeelding: Koolhydraatarm kan ook erg lekker zijn!
Het glutenvrije dieet
Bij het volgen van een glutenvrij dieet verwijder je alle producten die gluten bevatten uit je voeding. Dat betekent dat je de glutenbevattende granen vermijdt en dat je ook producten die gemaakt zijn met deze granen vermijdt. Het gaat hierbij om producten als brood, pasta, pizza, crackers, beschuit, koekjes, cake en taart. Je vind meer over gluten en het glutenvrije dieet bij het Voedingscentrum.
Afbeelding: Versgebakken glutenvrij brood
Glutenvrij en koolhydraatarm overeenkomsten en verschillen
Veel voeding die gluten bevat is meestal hoog in koolhydraten. Denk maar aan brood of pasta. Als je producten met gluten verwijderd uit je dagelijkse voeding, dan zal je koolhydraatinname dus ook minder worden (2).
Het ligt er hier echter wel aan om welke reden je glutenvrij eet en hoe je je glutenvrije dieet invult. Als je glutenvrij eet omdat je wil afvallen (een dieet wat de laatste tijd erg populair is geworden), dan heeft dit dieet inderdaad veel weg van het koolhydraatarm dieet, want je verwijdert glutenbevattende (meestal ook koolhydraatrijke) producten uit je voeding. Eet je echter glutenvrij omdat je gewoonweg niet tegen gluten kan, dan hoeft je glutenvrije dieet niet per se ook koolhydraatarm te zijn. Het kan dan namelijk ook zo zijn dat je brood vervangt door glutenvrij brood (brood dat gemaakt is van glutenvrije granen). Je krijgt dan geen gluten binnen, maar je krijgt met dit brood wel koolhydraten binnen. Glutenvrije graansoorten zijn namelijk alsnog rijk aan zetmeel en dus rijk aan koolhydraten.
Daarnaast is een alléén glutenvrij dieet nooit zo laag in koolhydraten als een koolhydraatarm dieet. Dat komt omdat koolhydraten in veel meer producten zitten dan alleen in (glutenbevattende)granen. Denk maar aan fruit, dat is vrij van gluten, maar wél koolhydraten bevat.
Glutenvrij is dus niet per definitie ook koolhydraatarm. Het ligt er echt aan of je de producten die glutenbevattende granen bevatten wel of niet vervangt voor andere graansoorten en aan wat je verder eet en drinkt.
Wil je tips voor glutenvrij én koolhydraatarm eten? Lees dan dit artikel waarin je producten vindt die binnen dit dieet vallen!
Bronnen
1: Naturelz. Afvallen met een Koolhydraatarm dieet en glutenvrij dieet. (juni 2016)
2: Vivonline. Koolhydraten, gluten en tarwe, de verschillen! (januari 2017)
Het is lastig advies te geven omdat dit heel persoonlijk is. Ik zou je aanraden om te overleggen met een diëtist, hij of zij kan je heel gericht advies geven en hierin begeleiden!
Veel succes!